Жылжымалар мен басқа рептилиялардың үй шарттарында ұқсайды.

Үй жануарын асырағыңыз келсе, бірақ түгі көп түсетін мысықтар мен сілекейлі иттер сіздің таңдауыңыз болмаса, бәрібір жолы бар. Ең күтімі жеңіл жануарлардың бірі – бауырымен жорғалаушылар. Әсіресе суыққанды жануарды, мысалы жыланды асырау сәнге айналды. Бірақ жорғалаушы досыңызды өз үйіңізде баптау соншалықты оңай ма? 

Жыланды жылытсақ

Террариумның көлемі, ішкі жабдықталуы, ылғалдылығы мен ауа температурасы онда мекендейтін жылан түріне байланысты. Жыланға тұтқында табиғи ортаға барынша жақын жағдай жасау қажет. Мысалы, ағаш жыланын күту үшін террариумға бұтақтар мен шағын бөренелерді қою керек, ол соларға өрмелей алады. Ал топырақ қазатын жыландарға қалың топырақ қабаты қажет. Ауа температурасы мен ылғалдылық та жылан түріне қарай өзгереді: кейбіріне, мысалы удавқа, 39°С температура керек, ал ауа ылғалдылығы 90%-ға дейін жетуі мүмкін. Бірақ кез келген жағдайда террариум жылыту құрылғысымен жабдықталуы тиіс.

Жыланның мекенін дұрыс ұйымдастырудан бөлек, террариумның тазалығын сақтау маңызды. Су құйылатын ыдыстағы ауызсу мен шомылу суы (кішкене бассейнде немесе басқа ыдыста) күн сайын ауыстырылуы керек. Ластануына қарай топырақты ішінара ауыстырып, өсімдіктер мен ағаш элементтердің тазалығын қадағалаған жөн.

Тағы бір маңызды жайт. Жыланға жасырынатын орын қажет, сондықтан террариумды жасырынатын жерлермен (өсімдіктер, тамырлар) қамтамасыз ету керек. Жасырынатын жерсіз жыланға қарап отыру қаншалықты қызық болса да, онсыз болмайды. Себебі жасырынатын жердің болмауы стресске, агрессивтіліктің артуына, тамақтан бас тартуға, тіпті ауру мен өлімге әкелуі мүмкін. Жыланға арналған баспана тым кең болмауы шарт. Жылан өзін қауіпсіз сезіну үшін денесі баспананың қабырғаларына тиіп тұрғаны маңызды. Қалғаны маңызды емес – ол картоннан, ағаштан немесе пластиктен жасалған ыдыс болуы мүмкін. Ең бастысы – жылан үлкен жемтігі бар күйінде де кіре алатындай болуы тиіс, яғни оның қалыңдығынан шамамен үш есе кең.

Сондай-ақ террариумдағы кез келген саңылау – сіздің сырғанақ досыңыздың қашып кету жолы болуы мүмкін екенін естен шығармаңыз. Жаңа жыланыңыз біреуге жүрек талмасын әкелмес үшін алдын ала қамданыңыз.

Тек нанмен емес

Барлық жылан түрлеріне бірдей келетін нақты рацион жоқ. Көпшілігі жұмыртқамен немесе тірі жеммен қоректенеді.

Мысалы, су жыланы тышқан жемейді, ол тек бақа мен балық жейді. Ал питондар керісінше – тышқан не құстан бас тартпайды. Айта кету керек, жылан ешқашан жұта алмайтын қарсыласқа бірінші шабуыл жасамайды; тек өлім қаупі төнгенде ғана қарсыласады.

Әдетте үйде асырайтын жыландардың көбі кеміргіштермен қоректенеді. Өйткені мұндай жем арзан әрі кез келген зоомагазинде оңай табылады. Жыландардың ерекшелігі – олар энергияны өте үнемді жұмсайды, сондықтан көп жемейді. 

Бірқатар жағдайларда ересек жылан ұзақ уақыт тамақтан бас тартуы мүмкін. Бұдан қорықпаңыз, бұл қалыпты құбылыс. Егер жылан сатып алмас бұрын қажетті әдебиетті оқысаңыз, оны күту аса қиын болмайды.

Абайлап ұстаңыз: жыланмен қарым-қатынас

Жыланды қолға алғанда абайлап, жұмсақ қимылдап, басынан алыс жоғарғы бөлігінен бір қолыңызбен, ал екінші қолыңызбен төменгі бөлігінен ұстаңыз. Қолды үстінен емес, жанынан салған дұрыс. Егер жылан мазасызданып немесе қорықса, оны қинамаңыз, қайтадан террариумға салыңыз. Уақыт өте келе қолда ұстау уақытын біртіндеп ұзартсаңыз, сенім пайда болады. Линька кезінде жыландар енжар болып, қолға алынғанда агрессивті болуы мүмкін, сондықтан ол кезде оларды мазаламаған жөн.

Есіңізде болсын: бес жылан түрі адамға қауіпті. Олар – төрт питон: аметистік, жолақты, торлы және таулы, сондай-ақ жасыл анаконда.

Жолақты питондар жиі кездеседі. Олар күтімі жеңіл, тамақты талғамайды, тәбеті жақсы, денсаулығы мықты. Бұл қасиеттер «жаңадан бастаушыларға» қолайлы. Бірақ екі-ақ жылда олардың ұзындығы 3 метрге, салмағы 20 кг-ға жетуі мүмкін. 

Жануардың өсуін диетамен шектемеңіз. Бұл денсаулығын нашарлатады.

Жыланды ұстағанда әр түрге жеке ереже бар. Ең бастысы – ешқашан жалғыз қолға алмаңыз, тіпті суын ауыстырғанда да. Әрбір 1,5 метрге кемінде бір адамнан болсын.

Питон – өте күшті жануар. Оның денеңізді, әсіресе мойныңызды орауына жол бермеңіз. Ең қауіпті сәт – тамақ беру уақыты. Уақыт жоғалтсаңыз, жылан қолыңызды шабуылдауы мүмкін. Өйткені питондардың (және барлық жыландардың) көзі нашар көреді. Олар тек иіске сүйенеді, сондықтан иесін жеммен шатастырып алуы мүмкін. Көбіне жазатайым жағдайлар тамақ беру кезінде болады.

Жыланның жем бола алатын жануарлармен байланысуына жол бермеңіз

Ата-бабалар өмірінен бірер дерек

Жыланды үйінде ұстау арманы ерте замандардан бар. Жылан культі әрқашан болған. Ол өзгерді, жаңа түрге енді, аңызға айналды, бірақ ешқашан жоғалып кеткен жоқ. Әсіресе Үндістанда.

Үнді алқабынан б.з.д. III–II мыңжылдықтарға жататын қазбалардан кобра бейнеленген мөр табылған. Ведаларда, бұл елдің көне жырларында, арийлердің нага тайпаларымен күресі баяндалады. Нагалар (кобралар) олардың тотемі, ата-бабасы, тайпаның қамқоршысы саналған. Уақыт өте арийлер бағындырған халықтың мәдениетін қабылдап, жыландарды құдайдай көре бастаған. Александр Македонскийдің Үндістанға жорығына ілескен грек ғалымдары үнділердің үңгір храмында алып жыланға табынғанын жазып қалдырған.

Кейінгі дәуір эпосында да жыландар көптеген аңыздардың басты кейіпкері болып қала берді. Бұл аңыздар халық санасында әлі күнге дейін шынайы оқиғалардың шежіресі ретінде қабылданып, тұрмыстық өмірде жол көрсетеді.